[บุคคลทั่วไป]

กด Link เพื่อร่วมกิจกรรม ผ่านFacebook (หรือกดปุ่มสมัครสมาชิกด้านบน)

[ดาว อาชาไนย]

ขอนำบรรยากาศของพระปฐมเจดีย์สมัยรัชกาลที่ ๔ ซึ่งขุนพิสนท์สังฆกิจ (บัว) กวีที่ทรงโปรดปราน
เขียนนิราศไว้  (ขุนพิสนท์สังฆกิจ  มีผลงานบรรยายภาพรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
หลายห้องรวม ๑๑๒ บท) นิราศนี้ไม่เคยเผยแพร่ที่ใด เป็นต้อนฉบับเขียนด้วยลายมือ  ขึ้นต้นนิราศว่า
                                                                                                                                                                 ประทุมทำคำนิราสวาทหวัง
                                          สำเนาความตามจริงสิ่งสัจจัง
                                          ด้วยเกิดกังวลในฤทัยกรอง

                                          จะใคร่ไปนมัสการพระปฐม
                                          โดยนิยมยินดีไม่มีหมอง
                                          จะได้ชมพระเจดีย์ที่จำลอง
                                          ทั้งลำคลองขุดใหม่ที่ใคลคลา

                                          ในคำลือว่าซื่อดังกล้องส่อง
                                          ทั้งบ้านช่องศาลาพักก็นักหนา
                                          ไปดูเล่นเสียให้เห็นประจักษ์ตา
                                          มิใช่ว่ายากบ้างหนทางไป

ได้บรรยายภาพระปฐมเจดีย์สมัยนั้นว่า

                                           ที่ฐานล่างข้างพื้นตะวันออก
                                           ก็เป็นเขาเง้างอกคีรีศรี
                                           พิลึกล้ำถ้ำท่านทีมี
                                           พระเจดีย์ยอดเขาลำเนาเนิน

                                           รุกขชาติดาษดาต้นหญ้างอก
                                           ขึ้นตามซอกหินหักตะพักเผิน
                                           ย้อยระย้าน่ายลพิกลเกิน
                                           มีโขดเขินสิงขรชะง่อนง้น

                                           ต้นลั่นทมปมปุมปีบประดู่
                                           กุ่มตะกูพิกุลขนุนขนัน
                                           ทั้งแจงจิกจันทน์จวงมะม่วงมัน
                                           สารพันรุกขชาติดาษดา

                                           แล้วปั้นเป็นรูปเรื่องมหาชาติ
                                           ช่างฉลาดทำทีดีนักหนา
                                           เป็นบ้านเมืองปรากฎรจนา
                                           เรื่องนราอิศวเรศเวสสันดร

ขณะที่ไปชมนั้นเป็นเวลาที่กำลังทำเจดีย์ครอบองค์เดิม ประชาชนช่วยกันขนอิฐทำเจดีย์ครอบองค์เดิม
                                                                                                                                                                   ขึ้นเดินวนบนสะพานกระดานเรียบ
                                            สองแผ่นเทียบเสาปักสูงอักโข
                                            เอาไม้กั้นแถวนอกเหมือนคอกโค
                                            ไม่เย้โย้โยกยักเลยสักนิด

                                            ถึงลมนักจักกระโชกไม่โยกไหว
                                            สำหรับให้ฝูงชนเดินขนอิฐ
                                            อันสะพานเช่นนี้มีทุกทิศ
                                            เขาขนอิฐฉุกละหุกทุกสะพาน

                                           พี่บังเกิดเลื่อมใสขึ้นในจิต
                                           ชวนนายอ้นขนอิฐตั้งแต่ฐาน
                                           ใส่บ่าแบกเดินวนบนสะพาน
                                           เป็นชานานยังไม่ถึงที่กึ่งทาง

                                           โดยศรัทธามานะมิละลด
                                           จนเหงื่อไคลไหลหยดทุกฝีย่าง
                                           เต็มเหน็ดเหนื่อยเมื่อยนักหยุดพักพลาง
                                           พอเบาบางแล้วก็แบกตะบันไป

                                           กระทั่งถึงนพศูลที่พูนเพิ่ม
                                           เอาอิฐสอก่อเสริมสวมขึ้นใหม่
                                           ทำเป็นโพรงโล่งล้อมอ้อมองค์ใน
                                           แต่องค์ใหม่ทำทีเจดีย์มอญ

                                           อันองค์เก่าทำอย่างพระปรางค์สยาม
                                           ตระหง่านงามสูงยิ่งกว่าสิงขร
                                           องค์สวมใหม่ใหญ่กว่าเห็นถาวร
                                           นรินทรเธอพระราชทานทำ

                                           แต่ก่อสวมท่วมถึงกลีบขนุน
                                           ประชาชนชุลมุนวันยังค่ำ
                                           บ้างบูชาเทียนธูปบ้างลูบคลำ
                                           บ้างช่วยทำปูนสอช่วยก่อการ

                                                 ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

                                           เห็นกุฏีหลังเดียวดูเปลี่ยวเหลือ
                                           น่ากลัวเสือครึมครึกให้นึกขาม
                                           ประชาชนที่ไปไหว้พระงาม
                                           นั่งอยู่ตามพงพุ่มเป็นกลุ่มกัน

                                           พี่ขึ้นบนเขาโขดถึงโบสถ์น้อย
                                           ค่อยแช่มช้อยชื่นชวนกันสรวลสันต์
                                           ศิโรราบกราบนบอภิวันท์
                                           ถวายพรรณบุปผาบูชาชม

                                           อันพระงามนี้ก็งามทั้งนามรูป
                                           ไม่ผอมซูบทรวดทรงก็สวยสม
                                           งามทุกสิ่งพริ้งพร้อมดูกล่อมกลม
                                           เห็นก็สมกับพระนามช่างงามจริง