Re: กลอนงามเด่นควรวาง (ขอผู้รู้ช่วยวิจารณ์ โคลง กำสรวลสมุทร)

เพื่อให้ชัดเจน ขออนุญาตเพิ่มเติม
โดยขอยก โคลงในจินดามณี มาให้ร่วมกันพิจารณาครับ

๏ ให้ปลายบาทเอกนั้น มาฟัด (เอก โท)
ห้าที่บทสองวัจน์ ชอบพร้อง
บาทสามดุจเดียวทัด ในที่ เบญจนา
ปลายแห่งบทสองต้อง ที่หน้าบทหลัง ๚ะ

๏ ที่พินทุ์โทนั้นอย่า พึงพินทุ์ เอกนา (โท เอก)
บชอบอย่างควรถวิล ใส่ไว้
ที่พินทุ์เอกอย่าจิน ดาใส่ โทนา
แม้วบมีไม้ เอกไม้โทควร ๚ะ

๏ บทเอกใส่สร้อยได้ โดยมี (โท เอก)
แม้วจะใส่บทตรี ย่อมได้
จัตวานพวาที ในที่ นั้นนา
โทที่ถัดมาใช้ เจ็ดถ้วนคำคง ๚ะ

๏ บทต้นทั้งสี่ใช้ โดยใจ (เอก โท)
แม้วจะพินทุ์ใดใด ย่อมได้
สี่ห้าที่ภายใน บทแรก
แม้นมาทจักมีไม้ เอกไม้โทควร ๚ะ

— จินดามณี ฉบับพระโหราธิบดี

๏ เอกโทเปลี่ยนผลัดได้ โดยประสงค์
แห่งที่ห้าควรคง บทต้น
บทอื่นอาจบ่ปลง แปลงแบบ นาพ่อ
เฉภาะแต่บทหนึ่งพ้น กว่านั้นฤๅมี ๚ะ

๏ เอกเจ็ดหายากแท้ สุดแสน เข็ญเอย
เอาอักษรตายแทน เทียบได้
โทสี่ประหยัดหน หวงเปลี่ยน
ห่อนจักหาอื่นใช้ ต่างนั้นไป่มี ๚ะ

๏ เอกโทผิดที่อ้าง ออกนาม โทษนา
จงอย่ายลอย่างตาม แต่กี้
ผจงจิตรคิดพยายาม ถูกถ่อง แท้แฮ
ยลเยี่ยงปราชญ์สับปลี้ เปล่าสิ้นสรรเสริญ ๚ะ

๏ ใช้ได้แต่ปราชญ์คร้าน การเพียร
ปราชญ์ประเสริฐดำเนียร หมิ่นช้า
ถือเท็จท่านติเตียน คำตู่ คำนา
มักง่ายอายอับหน้า อาจถ้อเถียงไฉน ๚ะ

จินดามณี ฉบับหลวงวงศาธิราชสนิท