๐สวรรค์ไพร-สวรรค์พัง๐

วสันตดิลกฉันท์ ๑๔

๐เดินชมพนาศิขรเขิน                      สุขเกินประโลมใจ
แสงทองรวี ระดะไสว                       นภใสลุพฤกษา
๐บุปผาก็งามรุจิระพร่าง                    และกระจ่างสกาวตา
มองแล้วก็ชื่นมนอุรา                        ขณะมา ณ พงไพร

๐เมื่อคืนผวา ผะ ผะ ผะ ผี                  กะจะหนีก็หาใช่
เห็นเป็นกระสือระยะมิไกล                  ระอุไฟและดวงตา
๐คล้ายลอยและทำแสยะสยอง            กิระปองจะมองมา
แต่เรานิสัยปะฉะดะท้า                       ระยะวา วะเมียเรา!

๐หน้าเธอก็แก่กระแหนะกระแหน          และมิแพ้กระสือเจ้า
แตกฉานวจีและจะฉะเอา                   ขณะเหล้าก็เชี่ยวชาญ
๐เที่ยวยืมและลืมกะจะมิจ่าย               ก็สบายมิได้นาน
สุดท้ายก็เราพิริยะงาน                      ทรมานหทัยมาก

๐เราจึงผละหนีปะเหมาะเคราะห์ดี        จรลี ณ อีกฟาก
เสียงเป็ดและไก่กะกะกะต้าก!              ดุจว้าก!มิหยุดนิ่ง
๐นกเขาพนาระยะกระชั้น                   จะประชันก็ช่วงชิง
พลันปืนนราปะทุลุยิง                       วนพริ้งเพราะพังครืน! ฯ

                                               อริญชย์
                                       ปรับปรุงแก้ไข ๑๘/๑๑/๒๕๕๔



 

ขอบคุณข้อมูลเบื้องต้นจาก

http://www.klonthaiclub.com/index.php?topic=16298.msg134408#msg134408

 และ

ขอขอบคุณคำแนะแนวทางจากนักปราชญ์นักกวีทั้งสองท่านมา ณ โอกาสนี้ด้วยนะฮะ (เกรงจะมิต้องการให้เปิดเผยชือ จึงไม่ได้ลงชื่อไว้นะฮะ)





พร้อมทั้งการสืบหาข้อมูลเพิ่มเติมจาก

http://www.pasasiam.com/home/index.php/general/pasatha-poet/236-2008-09-16-11-29-34

วสันตดิลกฉันท์๑๔       
เขียนโดย ภาษาสยาม     
วันอังคารที่ 16 กันยายน 2008 เวลา 18:09 น. 
วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ 

             มีความหมายเรียกกันว่า  ฉันท์สายฝน  เป็นฉันท์ที่มีลีลางดงามที่สุด

ประดุจความงามของน้ำฝนในวสันตฤดู  มีความไพเราะเหมาะสำหรับแต่งเรื่องพรรณนา  ชมเชย

ให้ผู้ฟังรู้สึกไพเราะซาบซึ้งกินใจ

 

คณะและพยางค์    บทหนึ่งมี  ๒ บาท  ๔   วรรค  วรรคที่ ๑  มี  ๘  คำ

วรรคที่ ๒  มี  ๖  คำ  วรรคที่ ๓  มี  ๘  คำ  วรรคที่ ๔  มี   ๖  คำ  ๑ บทมี  ๒๘  คำ

 

สัมผัส  มีสัมผัสในบท  ๒  แห่ง  คือ

         ๑.  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑  สัมผัสกับคำที่ ๓  ของวรรคที่  ๒

         ๒.  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

          สัมผัสระหว่างบท  คือ  คำสุดท้ายของบท  สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป

คำครุ  ลหุ  บทหนึ่งมีคำครุทั้งหมด  ๑๔  คำ  คำลหุ  ๑๔  คำ

           วรรคที่ ๑  และวรรคที่ ๓  มีคำครุ  ๔  คำ  คำลหุ ๔  คำ  คื่อ คำที่ ๑  ๒   ๔   ๘

เป็นคำครุ  คำที่  ๓  ๕   ๖   ๗  เป็นคำลหุ

         วรรคที่ ๒  และวรรคที่ ๔  เป็นครุ  ๓  คำ  คำลหุ  ๓  คำ  คำที่  ๑  ๒  ๔  เป็นคำครุ

คำที่  ๓  ๕  ๖  เป็นคำลหุ

แผนผัง



ตัวอย่าง

        อำพนพระมนทิรพระราช              สุนิวาสน์วโรฬาร์

อัพภันตรไพจิตรและพา-                      หิรภาคก็พึงชม

       เล่ห์เลื่อนชะลอดุสิตฐา                น  มหาพิมานรมย์

มารังสฤษฎ์พิศนิยม                           ผิจะเทียบก็เทียมทัน

                                    (  สามัคคีเภทคำฉันท์  ชิต  บุรทัต )

 

ที่มา  หนังสือการแต่งคำประพันธ์  ประยอม  ซองทอง