24 กันยายน

ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ศิลปินแห่งชาติประจำปี พ.ศ. 2528 บุคคลดีเด่นของชาติ สาขาศิลปะ ด้านนาฏศิลป์ ประจำปี พ.ศ. 2529 วิกิพีเดีย
เสียชีวิตเมื่อ: 24 กันยายน 2543,


………...
ความรู้ทางนาฏศิลป์
                   ได้รับการฝึกหัดอบรมจากครูนาฏศิลป์ในราชสำนัก  เช่น  เจ้าจอมมารดาวาด (ท้าววรจันทร์)  ในรัชกาลที่ 4  เจ้าจอมมารดาเขียน  (ร.4)  เจ้าจอมมารดาทับทิม (ร.5)  หม่อมแย้ม  (อิเหนา)  ในสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริวงศ์   หม่อมอึ้ง ในสมเด็จพระบัณฑูรฯ  จนมีความชำนาญและแสดงเป็นตัวเอกในการแสดงถวายทอดพระเนตรหน้าพระที่นั่งหลายเรื่อง  เช่น  เป็นตัวอิเหนา และนางดรสา ในเรื่องอิเหนา  เป็นตัวทศกัณฐ์และพระพิราพในเรื่องรามเกียรติ์  เป็นตัวนางเมขลาฯลฯ
 

          การรับราชการ
                   เข้ารับราชการเป็นลูกจ้างชั่วคราว  ในตำแหน่งผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์ไทย  กองการสังคีต  กรมศิลปากร  กระทรวงศึกษาธิการ  เป็นอาจารย์ที่ปรึกษาฝ่ายวิชานาฏศิลป์ของสถาบันการศึกษา  องค์การ  และเอกชนอื่นๆ
 

          ผลงาน
                   ผลงานเกี่ยวกับการแสดงศิลปะนาฏกรรม  เช่น  ท่ารำของตัวพระ  นาง ยักษ์  ลิง และตัวประกอบ การแสดงโขน  ละครชาตรี  ละครนอก  ละครใน  ละครพันทาง  และระบำฟ้อนต่างๆ  เป็นผู้คัดเลือกการแสดง  จัดทำบทและเป็นผู้ฝึกสอน  ฝึกซ้อม  อำนวยการแสดงถวายทอดพระเนตรหน้าพระที่นั่ง  ในวโรกาสต้อนรับพระราชอาคันตุกะ  อาคันตุกร  และงานของรัฐบาล  หน่วยงานองค์กรต่างๆ  จัดต้อนรับเป็นเกียรติแก่แขกผู้มาเยือนประเทศไทย  เป็นผู้คัดเลือกตัวละครให้เหมาะสมตามบทบาทในการแสดงต่างๆ  เป็นผู้คัดเลือกการแสดงวางตัวศิลปินผู้แสดงต่างประเทศเพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรี  และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทยเป็นผู้ฝึกสอนและอำนวยการฝึกซ้อมในการแสดงโขน  ละคร  การละเล่นพื้นเมิง  ระบำรำฟ้อนต่างๆ ที่กรมศิลปากรจัดแสดงแก่ประชาชน  ณ  โรงละครแห่งชาติ  สังคีตศาลา  ในต่างจังหวัดและทางสถานีโทรทัศน์ต่างๆ  ตลอดทั้งร่วมในงานของหน่วยราชการ  องค์กร  สถาบันการศึกษา  และเอกชน  เป็นวิทยากรบรรยายและตอบข้อซักถามในการอบรมวิชานาฏศิลป์และวรรณกรรม และเป็นที่ปรึกษาในการสร้างนาฏกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้นด้วย
                   ในด้านบทวรรณกรรมสำหรับใช้แสดง  ได้ค้นคิดปรับปรุง  เสริมแต่งให้เหมาะสมกับยุคสมัย  ดำเนินไปโดยถูกต้องตามระเบียบแบบแผนอันมีมาแต่ดั้งเดิม  เช่น  บทละครเรื่องอิเหนา  ตอนเข้าเฝ้าท้าวดาหา  ตอนลมหอบ  ตอนอุณากรรมชนไก่  ตอนบุษบาชมศาล  ตอนศึกกระหมังกุหมิง  ตอนประสันตาต่อนัก   เรื่องสังข์ทอง  ตอนเลียบเมือง  ตอนเลือกคู่หาปลา  ตอนตีคลี  ตอนนางมณฑาลงกระท่อม  เรื่องขุนช้างขุนแผน  ตอนพลายเพชรพลายบัวออกศึก  ตอนพระไวยแตกทัพ  เรื่องไกรทอง  ตอนที่ 1 ตะเภาแก้ว  ตะเภาทอง  และบริวารไปเล่นน้ำ  ตอนที่ 2 ตามนางวิมาลากลับไปถ้ำ  เรื่องพระอภัยมณี  ตอนพบนางละเวง  ตอนนางละเวงพบดินถนัน  ตอนหนีนางผีเสื้อสมุทร  เรื่องไชยเชษฐ์  ตอนนางสุวิญชาถูกขัน  ตอนที่ 1  และตอนที่ 2  เรื่องมโนราห์  บางตอนเกี่ยวกับพรานบุญ เรื่องรถเสนบาง เรื่องแก้วหน้าม้า ตอนถวายลูก เรื่องสังข์ศิลป์ชัย ตอนท้าวเสนากุฏเข้าเมือง เรื่องเงาะป่า  เรื่องคาวี  ตอนได้นางใจกลองศึก  เรื่องสุวรรณหงส์  ตอนเสี่ยงว่าว-ชมถ้ำ   บทโขน ตอน ปราบกากนาสูร  ตอนไมยราพสะกดทัพ  ตอนศึกบรรลัยกัลป์  ตอนปล่อยม้าอุปการ

นอกจากนี้  ยังได้คิดประดิษฐ์กระบวนท่ารำขึ้นใหม่ไว้อีกมาก  เช่น  กระบวนท่าร่ายรำในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์  พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1-2  กระบวนท่าร่ายรำในการแสดงนาฏกรรมของกรมศิลปากร  และกระบวนท่าร่ายรำชุดต่าง ๆที่กรมศิลปากรจัดแสดง
                   ได้รับพระราชทานเหรียญดุษฏีมาลา  เข็มศิลปวิทยา  เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ถึงแก่กรรมเมื่อ 24 กันยายน พ.ศ. 2543 อายุ 98 ปี

ข้อมูลจากgoogle
https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://sites.google.com/site/ajanthus/thanphuhying-phaew-snith-wngs-seni&ved=2ahUKEwjG8IqgkunkAhWU8XMBHX44DBYQFjASegQIAxAB&sqi=2&usg=AOvVaw09EFvrjG2s3EKBIV8hrGgk

……….
การแสดงนาฏศิลป์ไทยในโอกาสรำลึก 109 ปีชาตกาล “ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี” ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ไทย) คนแรกเจ้าของสมญานาม “นาฏยาจารย์ 5 แผ่นดินผู้สืบสร้างทางรำไทย” อันเป็นที่รู้จักอย่างดียิ่งของแฟนๆใจนาฏศิลป์ไทย

…..
“109 ปีชาตกาล ท่านผู้หญิงแผ้วฯ” ซึ่งจะแสดง 2 รอบ (10.00 น. กับ 14.00 น.) วันอาทิตย์ที่ 23 ธันวาคมนี้ ณ โรงละครแห่งชาติ

มีลูกศิษย์ลูกหาของท่านซึ่งก็เป็นมือระดับอาจารย์ในโอกาสต่อมาร่วมแสดงเพียบเลยครับ อาทิ อ.จตุพร รัตนวราหะ, อ.รัจนา พวงประยงค์, ดร.ศุภชัย จันทร์สุวรรณ์, อ.จันทนา ทรงศรี, อ.ปกรณ์ พรพิสุทธิ์, อ.วันทนีย์ ม่วงบุญ ฯลฯ

109 ปี ท่านผู้หญิงแผ้ว นาฏศิลปิน "5 แผ่นดิน"
ซูม16 ธ.ค. 2555 05:01
แห่งไทยรัฐ
……….

ขออนุญาตงดบทกลอน
เนื่องจาก บุคคล  เรื่องราว เหตุการณ์และผู้เกี่ยวขัองทุท่าาน ลัวนยิ่งใหญ่เกินความสามารถของข้าพเจ้าจะพรรณนาเป็นบทกลอนได้ เพียงบริสุทธิ์ใจ ต้องการกราบเคารพเชิดชูมาด้วยความชื่นชม